W czwartkowy wieczór 15 listopada 2018 r. w gościnnych wnętrzach Mediateki Światowit w Kargowej odbyła się promocja publikacji „Portrety Regionu Kozła”. Zebranych gości powitała najpierw koźlarska kapela „Kargusie” pod kierunkiem Jerzego Skrzypczaka, a potem głos zabrał gospodarz spotkania – Witold Silski.

Prezes Lokalnej Grupy Działania Regionu Kozła wyjaśnił, że projekt, jakim było wydanie publikacji, został dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencja 2018. EtnoPolska”. Skierowany on był do mieszkańców niewielkich miejscowości i miał pomóc dostrzec unikatowe zjawiska kulturalne. Witold Silski podkreślił, że promocję „Portretów” zaszczycił swoją obecnością przedstawiciel Narodowego Centrum Kultury – Ireneusz Prokopiuk, filmujący całe spotkanie z zamiarem włączenia fragmentów do materiału promocyjnego pokazującego efekty programu „EtnoPolska”.

Gospodarz spotkania powiedział, że informacje o interesujących postaciach były wydawane wcześniej w formie zeszytów zatytułowanych „Portrety Regionu”. Dotąd ukazało się ich sześć. Taki sposób okazał się jednak niezbyt wygodny dla czytelników, stąd pomysł na zebranie wiadomości w jednym tomie.

Dalej głos zabrali: Janusz Jaskulski, pod którego redakcją powstała publikacja oraz Wojciech Olejniczak, autor opracowania graficznego całości. J. Jaskulski zaznaczył, m.in., że inicjatorem zbierania i publikowania informacji o osobach ważnych dla utrwalania kultury regionu był Leonard Śliwa, który, jak można przeczytać w „Portretach”: Chcąc stworzyć historię „naszej ziemi” apelował do wszystkich o pomoc w zbieraniu dokumentów…

Z kolei Wojciech Olejniczak stwierdził, że Region Kozła ma szczęście do niezwykłych postaci. Przykładami są choćby: Konstanty Sikorski, fotograf ze Zbąszynia, którego szklane negatywy stanowią pełną dokumentację życia społecznego z przełomu XIX i XX wieku oraz ojciec mówiącego te słowa – Kazimierz Olejniczak, również zbąszyński fotograf, który szklane negatywy poprzednika nie tylko upowszechnił i ocalił od zapomnienia, ale sam także uwieczniał na kliszy najważniejsze wydarzenia, postacie i niknące z wiejskiego pejzażu chaty i wiatraki.

W dalszej części spotkania wypowiadali się: Jan Prządka, Stanisław Mai, Marcin Szczechowiak i Jerzy Skrzypczak., twórcy kozłów, wspominając swoich mistrzów i początki działalności.

Promocję zakończył występ kapeli „Kargusie” oraz wspólne z widownią wykonanie popularnych regionalnych piosenek.

Kilka słów o „Portretach Regionu Kozła”. Bogato ilustrowana archiwalnymi zdjęciami publikacja podzielona jest na tematyczne rozdziały. Pierwszy zatytułowany „Muzycy Regionu Kozła” zawiera biogramy najbardziej znanych i zasłużonych mistrzów. Kolejny „Budowniczowie instrumentów muzycznych” zaczyna się od omówienia typowych dla regionu instrumentów i przypomnienia tradycji ich budowania sięgających średniowiecza. Tu również poznajemy biogramy twórców. Okazuje się przy tym, że często te same osoby muzykowały i budowały instrumenty. Trzeci rozdział w całości poświęcony jest mazankom, czyli trzystrunowym skrzypcom żłobionym oraz muzykom grającym na tym instrumencie. Z kolei w rozdziale „Kolbergowie Regionu Kozła” czytelnik poznaje historię badań nad wielkopolskim folklorem dudziarskim i koźlarskim oraz sylwetki osób najbardziej zasłużonych dla utrwalenia i zachowania wiedzy o folklorze regionu. Ostatni rozdział to opowieść o „Pasjonatach Pogranicza i Strażnikach Pamięci”, społecznikach, którzy dostrzegali nierozerwalny związek między zachowaniem polskości na ziemiach pozostających dziesiątki lat pod pruskim zaborem a pracą licznych organizacji, stowarzyszeń śpiewaczych, sportowych, itp. W okresie powojennym zajmowali się dokumentowaniem ich dorobku, opisywaniem go w różnych publikacjach, tworzeniem muzeów regionalnych, a nierzadko inicjowali zakładanie nowych zespołów ludowych, a nawet lokalnych stowarzyszeń.

Zofia Mąkosa